Η εορτή των Γενεθλίων του Χριστού και μια δική σας ιστορία (σχολικό έτος 2017-18)

Ἡ Παρθένος (Μαρία) σήμερα τὸν Ὑπερούσιο (Θεό) τίκτει 

καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιο πηγαίνει καὶ προσφέρει στὸν Ἀπρόσιτο. 

Οἱ Ἄγγελοι μαζὶ μὲ τοὺς Βοσκοὺς δοξολογοῦν 

καὶ οἱ Μάγοι μαζὶ μὲ τὸ ἄστρο ὁδοιποροῦν, 

ἐπειδὴ γιὰ ἐμᾶς ἐγεννήθη (σὰν) Παιδὶ Νέο 

ὁ Θεὸς ποὺ πρὶν ἀπὸ τοὺς αἰῶνες ἦταν καὶ εἶναι.

Σε λίγες μέρες θα εορτάσουμε τα Χριστούγεννα. Ημέρες χαράς, ημέρες κεφιού, χαλάρωσης, ξεκούρασης, γλεντιού και για μερικούς ατελείωτου διαβάσματος (ποιοι να είναι άραγε αυτοί;). Οι δημοσιογράφοι ονομάζουν αυτές τις ημέρες άγιες. Ίσως είναι οι ελάχιστες "άγιες" μέρες που καλούμαστε να είμαστε "καλοί" άνθρωποι και γλυκεροί χριστιανοί ή και θρησκευόμενοι.

Τι έγινε όμως αυτή την ημέρα, που όλοι εορτάζουμε (χριστιανοί και μη χριστιανοί);

Αυτό το γεγονός έχει κάποια σημασία για εμάς σήμερα; 

Τι μπορεί να σημαίνει  για τις καρδιές και τις ζωές μας;
Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε/γράψουμε για την εορτή των Γενεθλίων του Χριστού μέσα από μια δική μας ιστορία;

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν το ταξίδι από το νησί της Ρόδου στη Βηθλεέμ κι από εκεί σε όλη την οικουμένη, μέσα από την τελευταία δική μας ανάρτηση για τη φετινή χρονιά. 

1. Προσωπικές θέσεις για την εορτή των Χριστουγέννων.

Τι σημαίνουν τα Χριστούγεννα για εσάς; 
Ο καθένας/Η κάθεμία στις ομάδες μας, γράφουμε 2-3 λέξεις. Επιλέγουμε τις πιο αντιπροσωπευτικές και τις ανακοινώνουμε στην ολομέλεια. Τι είναι Χριστούγεννα για την τάξη μας;

2. Η διήγηση των Ευαγγελίων για τη Γέννηση του Χριστού
Ας προσπαθήσουμε να θυμηθούμε ή και ορισμένοι από εμάς να γνωρίσουμε τα σχετικά γεγονότα με τα Γενέθλια του Ιησού Χριστού.

Αντιγράφω ορισμένα αποσπάσματα από τα Ευαγγέλια. 

α΄ Λκ. 2, 1. …ο Καίσαρας Αύγουστος έβγαλε διάταγμα να απογραφτεί όλη η οικουμένη... 3. Όλοι πήγαιναν να απογραφτούν … στον τόπο της καταγωγής τους. 4. Πήγε κι ο Ιωσήφ από τη Ναζαρέτ της Γαλιλαίας στην Ιουδαία, για να απογραφτεί στην πόλη του Δαβίδ, που ονομάζεται Βηθλεέμ, γιατί καταγόταν από την οικογένεια και τη γενιά του Δαβίδ. 5. Είχε μαζί του τη Μαριάμ, τη μνηστή του, η οποία ήταν έγκυος. 6. Τον καιρό που αυτοί ήταν εκεί, ήρθε η ώρα της Μαριάμ να γεννήσει, 7. και γέννησε τον γιο της ... Τον τύλιξε και τον ξάπλωσε μέσα σε μια φάτνη, γιατί δεν βρήκαν μέρος στο πανδοχείο. 8. Στην περιοχή εκείνη βρίσκονταν βοσκοί στο ύπαιθρο φυλάγοντας τη νύχτα το κοπάδι τους. 9. Σε αυτούς παρουσιάστηκε ένας άγγελος Κυρίου και θεϊκή λαμπρότητα τούς σκέπασε ολόγυρα με τη λάμψη της και κατατρόμαξαν. 10. Ο άγγελος τους είπε: «Μην τρομάζετε! Σας φέρνω χαρμόσυνο άγγελμα, που θα γεμίσει με χαρά μεγάλη όλον τον κόσμο: 11. Σήμερα στην πόλη του Δαβίδ γεννήθηκε για χάρη σας σωτήρας - κι αυτός είναι ο Χριστός, ο Κύριος. 12. Και για να τον αναγνωρίσετε, τούτο είναι το σημάδι: Θα βρείτε ένα βρέφος τυλιγμένο και ξαπλωμένο μέσα σε μια φάτνη». 13. Ξαφνικά, κοντά στον άγγελο, παρουσιάστηκε ένα πλήθος από την ουράνια στρατιά των αγγέλων, οι οποίοι υμνούσαν τον Θεό και έλεγαν: 14. «Δόξα στον ύψιστο Θεό και ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία για τους ανθρώπους!»  15. Όταν οι άγγελοι έφυγαν στον ουρανό, οι βοσκοί είπαν μεταξύ τους: «Ας πάμε λοιπόν ως τη Βηθλεέμ και ας δούμε αυτά που έγιναν και που μας έκανε γνωστά ο Κύριος». 16. Τρέχοντας ήρθαν και βρήκαν τη Μαριάμ και τον Ιωσήφ, και το βρέφος... στη φάτνη. 17. Όταν τους είδαν, τους διηγήθηκαν τα λόγια που τους είπε ο άγγελος γι' αυτό το παιδί. 18. Όλοι όσοι τα άκουσαν έμειναν έκπληκτοι γι» αυτά που τους είπαν οι βοσκοί. 19. Η Μαριάμ διατηρούσε όλα αυτά στην καρδιά της και τα σκεφτόταν συνεχώς. 20. Οι βοσκοί γύρισαν πίσω δοξάζοντας και υμνώντας τον Θεό για όλα όσα άκουσαν και είδαν...

Μτ 2, 1. Όταν γεννήθηκε ο Ιησούς στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας, στα χρόνια του βασιλιά Ηρώδη, έφτασαν στα Ιεροσόλυμα σοφοί μάγοι από την Ανατολή και ρωτούσαν: 2. «Πού είναι ο νεογέννητος βασιλιάς των Ιουδαίων; Είδαμε να ανατέλλει το άστρο του κι ήρθαμε να τον προσκυνήσουμε».3. Όταν έμαθε το νέο ο Ηρώδης, ταράχτηκε, και μαζί του όλοι οι κάτοικοι των Ιεροσολύμων. 4. Φώναξε λοιπόν όλους τους αρχιερείς και τους γραμματείς του λαού, και ζήτησε να τον πληροφορήσουν πού θα γεννιόταν ο Μεσσίας. 5. Κι αυτοί του είπαν: «Στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας..., κατά τον προφήτη». (Μιχαίας 5, 1,3) 7. Ο Ηρώδης τότε κάλεσε κρυφά τους μάγους κι έμαθε από αυτούς από πότε ακριβώς φάνηκε το άστρο. 8. Έπειτα τους έστειλε στη Βηθλεέμ λέγοντάς τους: «Πηγαίνετε και ψάξτε καλά για το παιδί· μόλις το βρείτε, να με ειδοποιήσετε, για να έρθω κι εγώ να το προσκυνήσω». 9. Οι μάγοι άκουσαν τον βασιλιά κι έφυγαν· μόλις ξεκίνησαν, ξαναφάνηκε το άστρο που είχαν δει να ανατέλλει με τη γέννηση του παιδιού, και προχωρούσε μπροστά τους τελικά ήρθε και στάθηκε πάνω από τον τόπο όπου βρισκόταν το παιδί. 10. Χάρηκαν πάρα πολύ που είδαν ξανά το αστέρι. 11. Κι όταν μπήκαν στο σπίτι, είδαν το παιδί με τη Μαρία, τη μητέρα του, κι έπεσαν μπρούμυτα στο πάτωμα και το προσκύνησαν. Ύστερα άνοιξαν τους θησαυρούς τους και του πρόσφεραν δώρα: χρυσάφι, λιβάνι και σμύρνα. 12. Ο Θεός όμως τους πρόσταξε στο όνειρό τους να μην ξαναγυρίσουν στον Ηρώδη· γι' αυτό έφυγαν για την πατρίδα τους από άλλον δρόμο. 13. Όταν αναχώρησαν οι μάγοι, ένας άγγελος του Θεού παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ στο όνειρό του και του είπε: «Σήκω αμέσως, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο και μείνε εκεί ωσότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης όπου να 'ναι θα ψάξει να βρει το παιδί, για να το σκοτώσει». 14. Ο Ιωσήφ σηκώθηκε αμέσως, πήρε το παιδί και τη μητέρα του και μέσα στη νύχτα έφυγε στην Αίγυπτο· 15. εκεί έμεινε, ώσπου πέθανε ο Ηρώδης... 16. Όταν κατάλαβε ο Ηρώδης πως οι μάγοι τον εξαπάτησαν, οργίστηκε πάρα πολύ. Έστειλε τότε στρατιώτες και σκότωσαν στη Βηθλεέμ και στην περιοχή της όλα τα αγόρια από δύο χρονών και κάτω, σύμφωνα με τον χρόνο που εξακρίβωσε από τους μάγους... 19. Όταν πέθανε ο Ηρώδης, άγγελος σταλμένος από τον Κύριο εμφανίστηκε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο, 20. και του είπε: «Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη χώρα του Ισραήλ, γιατί πέθαναν όσοι ήθελαν να θανατώσουν το παιδί». 21. Τότε ο Ιωσήφ πήρε το παιδί και τη μητέρα του και γύρισε πάλι στη χώρα του Ισραήλ. 22. Όταν έμαθε πως βασιλιάς της Ιουδαίας είναι ο Αρχέλαος (γιος του Ηρώδη)... φοβήθηκε να εγκατασταθεί εκεί. Με θεϊκή εντολή όμως, που του δόθηκε στο όνειρο του, αναχώρησε για την περιοχή της Γαλιλαίας. 23. Ήρθε λοιπόν κι εγκαταστάθηκε στην πόλη Ναζαρέτ. Έτσι εκπληρώθηκε για τον Χριστό η προφητεία που έλεγε ότι θα ονομαστεί Ναζωραίος

Αφού διαβάσετε τα παραπάνω αποσπάσματα από το Ευαγγέλιο, παρατηρήστε την εικόνα των Γενεθλίων του Χριστού.

Τι γνωρίζετε σχετικά με το θέμα της εικόνας αυτής;

Ποια ερωτήματα συνεχίζετε να έχετε;

Τι άλλο θα θέλατε να μάθετε για το θέμα της εικόνας;

Πριν συνεχίσουμε, ας παρατηρήσουμε και τις παρακάτω εικόνες από διάφορες πολιτιστικές παραδόσεις με θέμα τη Γέννηση του Χριστού.

Τι σκέφτεστε σχετικά με τα ποικίλα πολιτιστικά-εθνολογικά χαρακτηριστικά των παραπάνω εικόνων των Γενεθλίων του Χριστού;

3. Προεκτάσεις του νοήματος των Χριστουγέννων σήμερα.
Για να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε ορισμένα από τα ερωτήματα που θέσατε και να ανακαλύψουμε το βαθύτερο νόημα της εορτής των Χριστουγέννων, διαβάζουμε το ακόλουθο απόσπασμα από την Εγκύκλιο των Χριστουγέννων του 2014 από τον νυν Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Αναστάσιο.

"Απρόσμενοι οι τρόποι με τους οποίους ενεργεί ο Θεός. Ασύλληπτοι στην ανθρώπινη λογική. Τα γεγονότα των Χριστουγέννων επιβεβαιώνουν αυτή την αλήθεια. Ο Ιησούς Χριστός, ο Λυτρωτής του κόσμου, δεν εισέρχεται στην ιστορία της ανθρωπότητος ως στρατηλάτης ή πανίσχυρος κυβερνήτης. Δεν επιβάλλεται με εξωτερική ισχύ, πλούτο, σοφία. Γεννιέται σε τόπο φτωχικό, στη φάτνη ενός στάβλου, σε περιβάλλον αφιλόξενο, αδιάφορο έως εχθρικό [...] 

Η ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού είναι συνυφασμένη με αντίξοες συνθήκες, ποικίλα αδιέξοδα. Προ της Γεννήσεως ο δίκαιος Ιωσήφ, σκανδαλίζεται και θέλει να εγκαταλείψει  την πάναγνη μητέρα του Χριστού. Οι κάτοικοι της Βηθλεέμ δείχνουν πλήρη αδιαφορία για την ετοιμόγεννη Παναγία. Βρέφος ακόμη απειλείται από τη μανία του παρανοϊκού Ηρώδη. Στις απειλές αυτές, η έκβαση έρχεται με τη θεία ενέργεια και τη συνέργεια της ανθρώπινης αρετής του «δικαίου» Ιωσήφ και της άχραντης Μαρίας.

     Οι διηγήσεις των Ευαγγελιστών για τη Γέννηση αποκαλύπτουν ότι η πρόνοια του Θεού ακολουθεί πρωτόγνωρους δρόμους. Αυτό ισχύει σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Και την δική μας, την προσωπική. Όσο περισσότερο συνδεόμαστε με τον Χριστό, με πίστη βαθιά και ολοκληρωτική υπακοή στο θέλημά Του, τα ποικίλα προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα λύνονται ειρηνικά. Συγχρόνως με τη δική Του έμπνευση και δύναμη μπορούμε κι εμείς να συμβάλουμε στην υπέρβαση ποικίλων αδιεξόδων: Ανοίγοντας περάσματα κατανοήσεως και καταλλαγής εκεί που όλα είναι σφραγισμένα από τη σκληρότητα, την καχυποψία, τη μικρόνοια, το μίσος ή τον φανατισμό. 

     Παράλληλα, τα ιστορικά γεγονότα της Γεννήσεως  του Χριστού καθορίζουν το πρότυπο ζωής για όσους Τον ακολουθούν. Ο Ιησούς ταπεινώθηκε, τονίζοντας την αξία των ταπεινών.  Γεννήθηκε σε τόπο φτωχικό, για να μην περιφρονούνται οι φτωχοί. Διώχθηκε, προβάλλοντας την αξιοπρέπεια των αδίκως διωκομένων. Υπέφερε, εμπνέοντας τη συμπάθεια στους πάσχοντες. Ταλαιπωρήθηκε ως παιδί, για να μη λησμονούμε τα δικαιώματα και τις ανάγκες των παιδιών όλου του κόσμου. [...]

Η εορτή των Χριστουγέννων, αδελφοί μου, μας θυμίζει τις ιδιαίτερες συνθήκες και δυσκολίες μέσα στις οποίες βάδισε από βρέφος ο Ιησούς Χριστός. Αλλά, κυρίως, ότι Αυτός είναι ο Λόγος ο Οποίος «ἐσαρκώθη… καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν». Κι εμείς συχνά αντιμετωπίζουμε ανυπέρβλητες αντιξοότητες.  Ας μην τα χάνουμε.  Η πίστη στον Χριστό χαρίζει την πεποίθηση ότι δεν είμαστε μόνοι σε ένα έναν κόσμο σκληρό. Ο ένσαρκος Λόγος του Θεού παραμένει αδιάκοπα μαζί μας. Αυτός δίνει νόημα,  φως και δύναμη σε κάθε φάση της ζωής μας. Αυτός ανοίγει περάσματα σε δύσβατους τόπους Προσφέρει τη δυνατότητα υπερβάσεως του ανθρωπίνως αδυνάτου. Με τη βεβαιότητα ότι «τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν» (Λουκ. 18:27) ,ας εορτάσουμε τα Χριστούγεννα, αντλώντας έμπνευση, αντοχή και ελπίδα στις μικρές ή μεγάλες δοκιμασίες, στα  προσωπικά και κοινωνικά μας προβλήματα". 

Πηγή: http://orthodoxalbania.org/old/index.php/2013-07-02-08-05-04/2769-12-24-2014

Ο Χριστός μπορεί να γεννιέται στο παρόν; Αιτιολογήστε την άποψή σας μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα.

4. Η δική μας ιστορία για τα Χριστούγεννα με αφορμή ένα ποίημα ή ένα τραγούδι

"Υπάρχεις, Θεέ μου; Και αν υπάρχεις που είσαι;

χάνονται άνθρωποι εδώ,

άλλοι σε αναζητούν και άλλοι σε απαρνιούνται

άλλοι νομίζουν ότι Σε βρήκαν μέσα από αυταπάτες...

ένα Σου βλέμμα και όλα παίρνουν ζωή

ένας Σου ψίθυρος και όλα κινούνται...

Χριστούγεννα και όλοι Σε έχουν ξεχάσει...

τους θάμπωσαν τα φώτα και τα στολίδια...

το αστέρι σου το κάνανε φωτεινή επιγραφή και τη φάτνη Σου εμπορικό κέντρο...

υπάρχεις Θεέ μου ... και είσαι στις καρδιές των παιδιών γιατί μόνο εκείνα

μπορούν

να νιώσουν Χριστούγεννα

υπάρχεις Θεέ μου ... και είσαι στις καρδιές των φτωχών, γιατί μόνο εκείνοι εκτιμούν τα δώρα Σου

υπάρχεις Θεέ μου ... και είσαι στις καρδιές των αδύναμων γιατί για εκείνους είσαι μεγαλοδύναμος

και τέλος υπάρχεις Θεέ μου... γιατί δεν ξεχνάς κανέναν ακόμη και αυτούς που σε έχουν ξεχάσει"

(Κατερίνας Τσιλιλή, Μέρες διττές).

Αν η φράση: "και είσαι, Χριστέ, στις καρδιές των παιδιών γιατί μόνο εκείνα μπορούν να νιώσουν Χριστούγεννα" ήταν στην αρχή ή τη μέση ή το τέλος μιας ιστορίας, ποια θα ήταν η ιστορία;

                                                        *       *       *       *       *
Όσους για εσας τους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ΄ Λυκείου, έχω κάτι πιο απλό από μια ιστορία (άλλωστε αρκετά γράφετε όλη τη χρονιά).

Ακούμε το τραγούδι του Φοίβου Δεληβοριά και συμπληρώνουμε τη φράση: "Χριστούγεννα, μια φάτνη να χωράει το κενό [...] γιορτάζω για να αλλάξουμε οριστικά. 

Χρόνια πολλά, ...". Τι θα συμπληρώνατε;

          *       *       *       *      *

Ολοκληρώνοντας αυτή την ανάρτηση, αντί κεράσματος σας προτρέπω να ακούσετε τον παρακάτω ύμνο καθώς και τα κάλαντα από τα Δωδεκάνησά μας! 

Μέσα από την καρδιά μου εύχομαι σε εσάς και τις οικογένειές σας Καλά και Ευλογημένα Χριστούγεννα, με υγεία, αγάπη και ειρήνη στις καρδιές ολων μας

Επιπρόσθετο υλικό.
Επιπρόσθετα, κι αν έχετε χρόνο αυτά τα Χριστούγεννα μπορείτε να παρακολουθήσετε αυτή τη ταινία μικρού μήκους.

Για όσους αναζητούν κάτι περισσότερο θεολογικό προτείνω την παρακάτω εκπομπή με τίτλο "Αρχονταρίκι" που παρουσίαζε ο νυν Μητροπολίτητς Δημητριάδος κ.Ιγνάτιος και καλεσμένο του τον μακαριστό θεολόγο Ηλία Βουλγαράκη.